Paleoklimatologie
Onderzoek naar het klimaat in het verleden
Recent gepubliceerd onderzoek (1999) aan boorkernen uit Groenland, Antarctica en drie plaatsen in de Oceaan heeft uitgewezen dat in het verleden snelle en drastische klimaatsveranderingen hebben plaatsgevonden. In enkele jaren tijd steeg of daalde de gemiddelde temperatuur op aarde met een graad of 5 tot 10 en bleef duizenden jaren op dat niveau. Lopen we nu het risico van een dergelijke plotselinge klimaatsverandering, die zeer ingrijpende gevolgen (misoogsten, overstromingsrampen, ...) zou hebben op onze samenleving?
Sinds een aantal jaren is bekend dat bepaalde oceaanstromingen de basis vormen van één van de drie stabiele toestanden waarin het aardse klimaat zich kan bevinden: die van de IJstijd, het huidige klimaat en een (koude) tussenvorm. Binnen iedere stabiele toestand zijn (kleinere) klimaatschommelingen mogelijk. Maar als een bepaalde grens wordt overschreden "flipt" het systeem naar een van de andere stabiele toestanden.
Tot voor kort dacht men dat (grote) klimaatsveranderingen geleidelijk, in de loop van honderden of duizenden jaren, plaatsvonden. De boorkernen laten echter zien dat grote klimaatsveranderingen in het verleden zich in de zeer korte tijd van slechts enkele jaren voltrokken. Het huidige paleoklimatologische onderzoek is er op gericht te achterhalen wat de oorzaak kan zijn geweest van deze snelle klimaatsveranderingen in het verleden. Welke factoren kunnen de "lopende band van de oceanen" doen omschakelen van de ene naar de andere stabiele toestand?
De "lopende band" van oceaanstromingen (veroorzaakt door verschillen in zoutconcentratie en temperatuur van het zeewater)
De plaats waar de boorkernen vandaan kwamen is aangegeven met cirkeltjes.
Oranje: boorkernen uit de landijskap op het hoogste punt van Groenland
Zwart: boorkernen uit de landijskap op Antarctica
Drie witte cirkeltjes: boorkernen uit het sediment op de oceaanbodem
